Zona hastalığının en önemli nedeni strestir.
Su çiçeğinden sonra çeşitli nedenlerle uykuda olan varisella zoster virüsünün tetiklenmesiyle oluşan viral bir hastalık olan zona, 50 yaş üzerinde daha sık görülmekle birlikte her yaşta görülebilmektedir. Dermatoloji Uzmanı Dr. Kübra Esen, 80 yaş üstü kişilerin yarısının hayatında en az bir kez zona geçirdiğini belirterek, “Stres, diyabet, kortizon tedavisi, uzun süreli (kronik) hastalıklar gibi bağışıklık sistemini baskılayıcı özelliği olan ilaçların kullanılması, altta yatan bir kanser hastalığının varlığı, radyoterapi ve cerrahi müdahaleler hastalığı tetikleyebilir. Zona genellikle belirli bir yerle sınırlı ve sağlıklı kişilerde daha az ağrılı iken, yaşlı hastalarda ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha şiddetli seyreder.
Zona, genellikle belirli bir bölgeyle sınırlı veziküler lezyonlarla seyreden ‘Varisella Zoster Virus’un neden olduğu sekonder bir enfeksiyondur. Bu virüsün çocukluk çağında ve diğer genç yaş grubu bireylerde ilk yarışmada su çiçeği adı verilen bir hastalık tablosu oluşturduğunu, virüslerin suçiçeği geçtikten sonra yıllarca sınır sisteminde bekleyebileceğini hatırlatan Dermatoloji Uzmanı Dr. Kübra Esen, “Zona uyuyan virüsler yeniden etkinleştiğinde ortaya çıkan bir hastalık. Virüslerin neden olduğu hastalıklardan biri olan zona, ağrı ve yanma hissine neden olan kırmızı deri döküntüsü ve kabarcıklarla karakterizedir. Meydana gelen kızarıklıklar genellikle vücudun bir yarısında meydana gelme eğiliminde olup gövde, boyun ve yüz hastalık belirtilerinin en sık görüldüğü vücut bölgeleridir. Zona yaklaşık 2-3 hafta içinde gerileme eğilimindedir.
Ateş, baş ağrısı ve halsizlik zona belirtileridir
Zonanın başlangıçta ateş, baş ağrısı ve halsizlik gibi şikayetlerle kendini gösterdiğini vurgulayan Dr. Bu dönemde kas ağrısı, kalp ağrısı, böbrek ağrısı, apandisit, migren gibi ağrılara neden olabilen durumlarla karıştırılabilir. Bu belirtilerden sonra 3-5 gün içinde ağrılı ve ödemli kırmızı şişlikler, kısa bir süre sonra da gruplar halinde küçük su kabarcıkları gelişir. Bu kızarıklıklarda yanma hissi belirgindir” dedi.
Gençlerde göğüs yani gövdenin üst kısmının, yaşlı kadınlarda kokeksin, yaşlı erkeklerde göz çevresinin zonadan daha çok etkilendiğini paylaşan Dr. Kübra Esen, “Lezyonlara bazen delici ağrının eşlik etmesi tipiktir. Ağrı gençlerde hafiftir, bazen hiç olmayabilir. Yaşlılarda ağrı her zaman vardır ve şiddetlidir. Bağışıklık sistemi normal olan kişilerde 2-4 hafta içinde tüm lezyonlar geriler. Gerileyen lezyonlar genellikle iz bırakmaz. Ağrı genellikle döküntü ile gerileme eğilimindedir. Ancak bazen postherpetik nevralji denilen kalıcı ve kronik ağrılar da görülebilir. Bu durumda Nöroloji veya Algoloji uzmanlarının önerdiği tedaviler faydalı olabilir.
Zona hastaları bağışıklığı baskılanmış ve hamile bireylerin yanında bulunmamalıdır.
Klasik sınırlı zona lezyonlarının bulaşıcılığının düşük olduğunu ancak aktif su kabarcıklarındaki virüslerin bulaşıcı olması nedeniyle temas yoluyla bulaşmanın nadiren görülebildiğini paylaşan Dr. Kübra Esen, “Varicella Zoster Virüsü daha önce bu virüse maruz kalmamış kişilere bulaşırsa bu kişilerde su çiçeği gelişmesi ile sonuçlanabilir. Varisella Zoster Virüsünün bulaşması hastalık sırasında oluşan lezyonların içerikleri ile temas sonrasında gerçekleşebileceğinden lezyonlara dokunulmaması ve el hijyenine önem verilmesi önerilir. Zona olan kişiler, özellikle bağışıklığı baskılanmış veya hamile olan kişilerin yanında bulunmaktan kaçınmalıdır.
10 gün içinde azalmayan belirtiler varsa tekrar doktora başvurulmalıdır.
Zona tanısının genellikle bu hastalığın neden olduğu tipik lezyonlar, klinik belirtiler ve çeşitli testler ışığında konulduğunun altını çizen Dr. ilaçlarla lezyonların gerilemesi hızlandırılır ve ağrı hissi kontrol altına alınabilir. Antiviral ilaçlar dışında ağrı ve ödem kontrolü için antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Ağrının uzun süreli ve şiddetli olması durumunda doktorlar tarafından narkotik ağrı kesiciler, nöbet önleyici ilaçlar ve cilde uygulanabilecek anestezik ilaçlar verilebilir. Antihistaminik ilaçlar zona hastalığında oluşan kaşıntıyı gidermede etkilidir. Zona, birkaç hafta içinde düzelme eğiliminde olan bir durumdur. Tedaviye rağmen 10 gün içinde semptom ve şikayetlerde düzelme olmazsa tekrar doktora başvurulması gerekir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
